Het auteurs­recht: de klas­sie­ker der intel­lec­tu­e­le rech­ten, doch voor ​“wer­ken van let­ter­kun­de of kunst” van alle tijden

Het auteursrecht is het meest klassieke - en wellicht meest gekende - intellectueel recht. Wij zetten hierna de belangrijkste kenmerken en aandachtspunten voor u op een rij.

• Voorwerp: het auteursrecht biedt bescherming aan een “werk van letterkunde of kunst”. Deze uitdrukking wordt bijzonder ruim ingevuld.

• Beschermingsvoorwaarden: opdat het auteursrecht bescherming kan bieden aan een werk van letterkunde of kunst, is het vereist dat het werk een “concrete en originele vorm” heeft.
  • De “concrete vorm” impliceert dat het werk zintuiglijk waarneembaar moet zijn. Louter ideeën worden aldus niet beschermd.
  • De “originele vorm” vereist de uitdrukking van de eigen intellectuele schepping van de maker ervan door middel van vrije en creatieve keuzes. Hierbij is het irrelevant of het werk artistieke waarde heeft of nieuw is.

• Ontstaan: de bescherming van het auteursrecht ontstaat automatisch op het ogenblik van het creëren van een werk dat aan de beschermingsvoorwaarden voldoet. Er gelden geen formaliteiten, noch is enige registratie vereist.

• Territorium: het auteursrecht biedt een nationale bescherming.

• Titularis: in principe zal de natuurlijke persoon die het werk heeft gecreëerd titularis zijn van het auteursrecht. In geval van creatie door een werknemer of zelfstandige dienstverlener (in opdracht) zullen de vermogensrechten dus niet automatisch toekomen aan de werkgever of opdrachtgever. Hiervoor is een geschreven contract tot overdracht absoluut vereist.

• Duur: het auteursrecht biedt een langdurige bescherming, in principe tot 70 jaar na het overlijden van de auteur.

• Beschermingsomvang: de auteursrechtelijke bescherming biedt enerzijds “vermogensrechten” en anderzijds “morele rechten”. De vermogensrechten laten de titularis toe het werk te exploiteren en er inkomsten uit te halen. De morele rechten beschermen de auteur in zijn relatie tot het werk.

De bescherming van computerprogramma’s (software) vindt haar oorsprong in het auteursrecht. Computerprogramma’s worden immers gelijkgesteld met werken van letterkunde. Daarenboven genieten computerprogramma’s ook een bijzondere bescherming op basis van de software wet. Een aantal bijzonderheden worden nader toegelicht:

• Voorwerp: de auteursrechtelijke bescherming van computerprogramma’s verleent bescherming aan zowel de bron- als de doelcode (source code en object code), mits deze een eigen intellectuele schepping van de auteur zijn.

• Ontstaan: de bescherming ontstaat eveneens automatisch op het ogenblik van het creëren. Er zijn evenmin formaliteiten van toepassing, noch is enige registratie vereist.

• Titularis: opnieuw is de natuurlijke persoon die het werk heeft gecreëerd titularis. In geval van een ontwikkeling binnen een arbeidsovereenkomst voorziet de software wet in een afwijking ten voordele van de werkgever, die in geval van ontwikkeling van een computerprogramma door een werknemer, geacht wordt verkrijger te zijn van de vermogensrechten indien de ontwikkeling gebeurde in de uitoefening van de taken van de werknemer.

• Duur: computerprogramma’s worden auteursrechtelijk beschermd tot 70 jaar na het overlijden van de auteur.

• Uitzonderingen: de auteursrechtelijke bescherming van computerprogramma’s staat niet in de weg aan de rechten van de rechtmatige gebruiker tot het gebruiken van het programma, het maken van een reservekopie, het bewerken van het programma teneinde het te kunnen gebruiken en fouten te corrigeren, het bestuderen van de werking en het toepassen van bepaalde decompilatie (reverse engineering).

DELEN: