Terug

Bij aandelentransacties is het gebruikelijk om voorafgaand een due diligence of zorgvuldigheidsonderzoek te voeren, waarbij men peilt naar de rechten, plichten en risico’s van de doelvennootschap. Juridisch draagt men immers slechts aandelen over – een abstracte bundel rechten en verplichtingen – terwijl de economische realiteit is dat controle verschuift over een levende onderneming met een verleden, heden en toekomst.

Een standaard due diligence bestaat evenwel niet, net zo min als er een checklist is waarbij alle aspecten die bij een overname van aandelen moeten worden onderzocht simpelweg kunnen worden afgevinkt. Zoals elke onderneming uniek is, verschilt ook iedere aandelentransactie van de volgende en is telkens een aangepaste due diligence, en aldus ook een aangepaste checklist, met eigen vormen en accenten vereist. Gelet op de diverse belangen die kunnen spelen, zijn duidelijke afspraken aangewezen.

WAT WORDT ONDERZOCHT?

Hoewel een doeltreffende due diligence een dynamisch proces behoort te zijn, kan men naar de inhoud van de te onderzoeken aspecten grosso modo verschillende categorieën onderscheiden. Vaak primeert de financiële due diligence en het onderzoek naar o.m. de jaarrekeningen, cash flows, werkkapitaal- en financieringsbehoeften. De juridische due diligence gaat na of de vennootschap alle toepasselijke (vennootschapsrechtelijke, fiscale, sociale, milieu-)wetgeving respecteert, of er hangende geschillen zijn, of de belangrijke overeenkomsten ook na de overname in voege blijven, enz. Bij het onderzoek naar het operationele van een onderneming worden zaken in kaart gebracht als producten, logistiek, HR, standard operating procedures etc., en de technische due diligence onderzoekt in hoofdzaak de staat van het productieapparaat, de onroerende goederen, het wagenpark e.d.

Vaak zal door de potentiële verkoper in een zogenaamde data room de volgens hem noodzakelijke, en dus limitatieve, schriftelijke informatie ter beschikking worden gesteld van de potentiële koper en zijn raadgevers voor inzage.

Een due diligence mag evenwel niet beperkt blijven tot deze data room. Een bezoek aan de bedrijfssite en gesprekken met het management en personeel zijn tevens aangewezen. Evenmin kan men het onderzoek beperken tot de meest recente gegevens, maar dient men oog te hebben voor evoluties die zich in de voorbije jaren hebben voorgedaan. Zo is het mogelijk dat een vennootschap overnameklaar werd gezet, dat bepaalde zaken werden opgesmukt of dat investeringen werden uitgesteld. Overigens heeft ook de verkoper met het oog op zijn aansprakelijkheid belang bij een grondige due diligence, gezien de verklaringen en waarborgen op basis van de due diligence kunnen worden fijn gestemd. Anderzijds komen de belangrijkste aandachtspunten bij de doelvennootschap naar voor bij de due diligence, en zal de koper precies daaromtrent aandringen op gepaste verklaringen en waarborgen.

WIE VOERT DE DUE DILIGENCE?

Dat een due diligence meestal gevoerd wordt door de koper verbaast niet. Hij heeft het meeste baat bij een correcte prijszetting en wil onaangename verrassingen vermijden. Dit betekent evenwel niet dat in de praktijk geen mouw kan worden gepast aan bijzondere omstandigheden. Zo kan de verkoper eisen dat een onafhankelijke derde de due diligence voert, gezien de vertrouwelijkheid van de informatie en concurrentie tussen de overnemer en de vennootschap, voor het geval de overname uiteindelijk niet zou doorgaan. Ook kan de verkoper of de vennootschap de due diligence zelf voeren in het kader van een veilingproces met meerdere geïnteresseerde kopers.

WANNEER VINDT DE DUE DILIGENCE PLAATS?

Idealiter vindt de due diligence plaats tussen de ondertekening van een letter of intent, waarin onder meer de vertrouwelijkheid, het voorwerp en het tijdskader van de due diligence kunnen worden vastgelegd, en het sluiten van de overeenkomst van aandelenoverdracht. Opnieuw geldt dat ook een andere regeling mogelijk is, waarbij de due diligence in een two step transactie plaatsvindt tussen de ondertekening van de overeenkomst van aandelenoverdracht en de closing of de uitvoering ervan. In dergelijke hypothese kan het resultaat van de due diligence aanleiding geven tot prijscorrectie in meer of in min, of de koper zelfs het recht geven om van de transactie af te zien.

CONCLUSIE

Een due diligence is steeds maatwerk, geënt op de eigenheden van de voorgenomen transactie. Het is dan ook belangrijk om een kader te scheppen en regels vast te leggen m.b.t. de due diligence en de modaliteiten en gevolgen ervan. Goede afspraken maken goede zakenvrienden.

DELEN:

Recent nieuws

Bemiddeling website

Van conflict naar oplossing - geschillenregeling buiten de rechtbank om

01/10/2024 - Geschillen worden in de regel beslecht door rechtbanken. Voor geschillen tussen aandeelhouders is dit niet anders. De laatste jaren zagen echter versc...

Lees meer
De geschillenregeling website

De vennootschapsrechtelijke echtscheiding

28/06/2024 - Indien een conflict in een vennootschap zodanig groot is dat geen enkele samenwerking tussen de betrokken aandeelhouders meer mogelijk is, kan de gesc...

Lees meer