De oprich­ting van een gemeen­schap­pe­lij­ke inter­ne dienst voor pre­ven­tie en bescher­ming op het werk: bin­nen­kort een­vou­di­ger voor klei­ne groe­pen van werkgevers

Op 2 mei 2024 werd een koninklijk besluit (KB) tot wijziging van de codex over het welzijn op het werk gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad.

Het KB versoepelt de regels inzake de oprichting van gemeenschappelijke interne diensten voor preventie en bescherming op het werk, die zijn opgenomen in titel 2 van boek II van de codex over het welzijn op het werk.

Een gemeenschappelijke interne dienst is een interne dienst voor preventie en bescherming op het werk die wordt opgericht door meerdere werkgevers. Door een bundeling van krachten kan een doeltreffender preventiebeleid gerealiseerd worden. Om een dergelijke interne dienst te kunnen oprichten moeten de werkgevers een omslachtige en tijdrovende administratieve procedure volgen.

Het KB versoepelt dit door voortaan een onderscheid te maken tussen ‘grote’ gemeenschappelijke interne diensten en ‘kleine’ gemeenschappelijke interne diensten. Voor deze laatste wordt de procedure sterk vereenvoudigd, wat de drempel om een gemeenschappelijke interne dienst op te richten verlaagt.

Grote gemeenschappelijke interne diensten

Grote gemeenschappelijke interne diensten worden opgericht door een groep van werkgevers die bestaat uit meer dan 10 werkgevers, of die meer dan 2.000 werknemers tewerkstelt, of die beschikt over een eigen departement belast met het medisch toezicht.

Voor deze grote gemeenschappelijke interne diensten is altijd een voorafgaande toelating nodig. Daartoe kan elke groep van werkgevers een aanvraag tot oprichting van een gemeenschappelijke interne dienst indienen bij de algemene directie Humanisering van de Arbeid (AD HUA) van de FOD WASO door middel van het formulier dat beschikbaar is op de website van de FOD. Nadat de inspectie Toezicht Welzijn op het Werk heeft gecontroleerd of de voorwaarden vervuld zijn en daaromtrent een gunstig advies heeft verstrekt, wordt de toelating verleend bij ministerieel besluit.

Kleine gemeenschappelijke interne diensten

Voor een groep van werkgevers die niet meer dan 10 werkgevers telt, niet meer dan 2.000 werknemers tewerkstelt en die niet over een eigen departement belast met het medisch toezicht beschikt, wordt de procedure voor de oprichting van een gemeenschappelijke interne dienst sterk vereenvoudigd.

Dergelijke groepen van werkgevers hoeven niet langer een voorafgaande toelating te vragen voor de oprichting van een gemeenschappelijke interne dienst. Ze moeten wel voldoen aan de voorwaarden die opgelegd worden in de codex.

De oprichting van de gemeenschappelijke interne dienst dient enkel zo snel mogelijk gemeld te worden aan de algemene directie HUA van de FOD WASO. Bij de melding moet ook een actuele lijst van alle betrokken werkgevers worden ingediend. Daarnaast moet de algemene directie HUA ook op de hoogte gebracht worden van elke wijziging van de werkgevers die gebruik maken van de gemeenschappelijke interne dienst.

Voorwaarden die van toepassing zijn op alle interne diensten

Elke groep van werkgevers, ongeacht of het om een kleine of grote gemeenschappelijke interne dienst gaat, moet aan de volgende voorwaarden voldoen om een gemeenschappelijke interne dienst te kunnen oprichten:

• de gemeenschappelijke interne dienst is bevoegd voor alle werknemers die tewerkgesteld zijn bij de betrokken werkgevers;
• er bestaat een juridische, economische, geografische of technische band tussen de werkgevers;
• er wordt aangetoond dat de gemeenschappelijke interne dienst een duidelijke meerwaarde biedt voor de werkgevers en toelaat een doeltreffender preventiebeleid te voeren in vergelijking met de individuele interne diensten van deze werkgevers;
• er bestaat een akkoord tussen de werkgevers over de organisatie van de gemeenschappelijke interne dienst;
• elke werkgever duidt een contactpersoon aan;
• er bestaat een akkoord tussen de werkgevers in het geval zij een beroep wensen te doen op de deskundigheid inzake ergonomie, arbeidshygiëne of psychosociale aspecten van het werk;
• er bestaat een akkoord tussen alle Comités voor Preventie en Bescherming op het Werk over de oprichting van de gemeenschappelijke interne dienst, de aanstelling van de preventieadviseurs en hun prestatieduur.

Inwerkingtreding & overgangsbepalingen

Het KB treedt in werking op 1 juli 2024.

Er zijn een aantal overgangsbepalingen opgenomen in het KB:

• Alle koninklijke of ministeriële besluiten die een groep werkgevers toelaten om een gemeenschappelijke interne dienst op te richten en die dateren van vóór de inwerkingtreding van dit besluit, zullen buiten werking treden op 1 juli 2027.

• Werkgevers die bij koninklijk besluit of ministerieel besluit gemachtigd werden om een gemeenschappelijke interne dienst op te richten vóór 1 juli 2024, en die voldoen aan de voorwaarden om een kleine gemeenschappelijke interne dienst op te richten, kunnen gebruik blijven maken van deze gemeenschappelijke interne dienst op voorwaarde dat ze de voorwaarden vervullen en dat één van de betrokken werkgevers de algemene directie HUA hiervan op de hoogte brengt vóór 1 juli 2027.

• Werkgevers die bij koninklijk besluit of ministerieel besluit gemachtigd werden om gemeenschappelijke interne dienst op te richten vóór 1 juli 2024, en die voldoen aan de voorwaarden om een grote gemeenschappelijke interne dienst op te richten, vragen zo snel mogelijk, en uiterlijk op 1 juli 2026, een nieuwe toelating aan om een gemeenschappelijke interne dienst op te richten volgens de nieuwe procedure.

DELEN: